Құс тұмауы тек құстар арасында емес, адамдар үшін де қауіпті болып барады. Мутацияға ұшыраған AS 5 H1 (H5N) штаммы Қазақстанда тамыр жайып, Маңғыстау облысында мыңнан астам аққудың қырылуына әсер етті. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі 31-арнаның Информбюро жаңалықтар бағдарламасына сілтеме жасап хабарлайды.

Фото: Pixabay

Бір жыл бұрын Оңтүстік Америкада пайда болған қауіпті H5N1 құс тұмауының вирусы адамзат үшін үлкен қауіп болуы мүмкін. Өйткені ол құстар мен сүтқоректілер арасында белсенді тарап жатыр. Бұл штамм бірнеше дельфинді, 50 мыңға жуық итбалық пен теңіз арыстандарын, сондай-ақ кем дегенде жарты миллион құсты өлтірді. Сондай-ақ екі адамға жұққан. Науқастар аман қалды, бірақ ғалымдар вирус әлем бойынша шамамен 60% жағдайда өлімге әкелетінін айтады.

Соңғы 20 жылда елімізде құс тұмауының адам арасында 800-ден астам жағдайы тіркелсе, оның жартысы аурудан көз жұмған. Ал қазақстандық эпидемиологтар дүрбелең туғызудың қажеті жоқ екенін айтады.

“Адамға жұғуы мүмкін, бірақ бұл өте сирек. Вирус өткен ғасырда пайда болды. Вирустар бактерияларға қарағанда мутацияға ұшырайды. Сондықтан бүгінде бұл құс тұмауы аурудың мұндай ауыр түрлерін тудырмайды. Ол кез келген басқа қарапайым тұмау сияқты өтеді”, – деді ҚСЕК жұқпалы ауруларды бақылау департаментінің басшысы Роза Қожапова. 

Биыл Маңғыстау облысында мыңнан астам балапан мен ересек аққу өлген. Олар H5N1 құс тұмауының вирусын жұқтырған және штаммның екі генінде үлкен өзгерістер болған. Бұл Қазақстан аумағында вирустың мутацияға ұшырағанын білдіреді. Ғалымдар бір күні адам үшін өлімге әкелетін мүлде жаңа штамм пайда болуы мүмкін екенін жоққа шығармайды.

"Егер бұл адам басқа вирусты жұқтырса және құс вирусы енсе, екі вирус бір ағзаның бір жасушасына түссе, онда қайта ассортименттік жағдай орын алуы мүмкін және адамдар үшін қауіпті болатын жаңа штамм алынады”, – деді бас ғылыми қызметкер, ветеринария ғылымдарының кандидаты, ҚР ҰҒА корреспондент мүшесі Мұхит Орынбаев. 

Бұған жол бермеу үшін сарапшылар құстарды дер кезінде вакцинациялауға және аңшыларға күзгі-көктемгі кезеңде сақ болуға кеңес береді. Сарапшылар құс тұмауының тағы бір вирусы H7N9 қазір Қытайда көпшіліктің назарын аударып отырғанын атап өтті. Зертханалық расталған мыңнан астам адам жағдайы тіркелді.


Автор: Айгерим Жумабаева

Айгерим — опытный редактор с богатым опытом в изучении и письме о культуре и истории. Ее страсть к языкам и письму помогает создавать увлекательные тексты.