Өмірбек Нұрғалиев түрмеде отырғанда ол пәтерінен, көлігінен айырылған. Оларды адвокат жалдап, кінәсіздігін Жоғарғы сотқа дейін жеткізу үшін сатуға тура келген. Нәтижесінде Маңғыстау билерінің заңсыз шешімдері жойылды. Қазір бұрынғы кеденші түрмеде жоғалған жылдары үшін мемлекеттен моральдық және материалдық өтемақы өндіріп алу және мемлекеттік қызметте жұмыс істеуге тыйым салу құқығын алып тастау үшін күресуде. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі Время басылымына сілтеме жасап хабарлайды.

Фото: Время

Бұл оқиға екі жыл бұрын "Құрық" кеден бекетінің қызметкеріне қатысты істі тергеу кезінде Қазақстанға автомобильдерді әкелудің заңсыз схемасы ашылған кезде болған. 

Заңнамаға сәйкес бізге Грузиядан әкелінген автомобильдер уақытша есепке қойылатын. Үш ай ішінде барлық кедендік төлемдер мен салықтарды төлеу қажет болды. Егер осы мерзімнен кейін ресімдеу жүргізілмесе, онда мемлекеттік кірістер департаменті (МКК) осы автомобильдерді іздестіруге және кедендік төлемдер мен салықтарды өндіріп алуға шаралар қабылдауы керек еді. Алайда 185 көлік уақытша кедендік декларациядан өтпей кедендік төлемдер мен салықтарды төлемей полицияда есепке алынған. 

Осы оқиғаға кінәлі ретіндеа 2021 жылы Қарақия сотында теңіз портындағы "Құрық" кеден бекетінің қызметкері Өмірбек Нұрғалиев айыпталды.

Ол ҚК-нің 361-бабы ("лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайдалану") және ҚК-нің 369-бабы ("Қызметтік жалғандық жасау") бойынша кінәлі деп танылып, үш жылға бас бостандығынан айырылды. Сонымен қатар айыпталушы мемлекет кірісіне 1 миллиард 37 миллион теңгеден астам ақша төлеу қажет болды. Тергеушілер сотталушының 185 көлікті есептен шығару кезінде келтірген залалын солай бағалады.

“Маған ең көп қауіп төнгені — тәртіптік жаза, өйткені бұл көліктер 2018-2019 жылдары мен осы кеден бекетінде жұмыс істемеген кезде әкелінген. Сонымен қатар, тергеу барысында олардың қандай да бір жолмен кедендік декларациясыз және кедендік төлемдер мен салықтарды төлемей әкімшілік полицияда  мемлекеттік есепке қойылғаны белгілі болды. Бірақ өңірлік экономикалық тергеу департаментінің қызметкерлері көліктерді әкелу мен заңдастырудың сұр сызбасын соңына дейін ашудың орнына мені кінәлап, миллиардтаған шығын келтірді”, — деп еске алады Өмірбек Нұрғалиев.

Бір жылдан астам уақыт бойы ер адам мен оның адвокаттары бас прокуратураға, президент әкімшілігіне, мәжілісмендерге ондаған шағымдар жазды. 

2023 жылдың мамырында Жоғарғы Сот бұл іс бойынша Маңғыстау соттарының бұрын шығарылған шешімдерін, соның ішінде материалдық залалды жойып, істі жаңа тергеуге жіберді.

Бір айдан кейін Маңғыстау соты осы іс бойынша жаңа шешім шығарады, онда Өмірбек Нұрғалиев "немқұрайлылық" бабы бойынша ғана кінәлі деп танылып, оған бас бостандығын шектеу түрінде алты ай жаза тағайындады

Осы тұста құқық қорғау органдарының жеделдігіне таңдану керек, олар бір ай ішінде бұл істі зерттеп, оны тез арада сотқа тапсырды. Дегенмен осы уақытқа дейін ешкім осы сұр схема бойынша қанша көлік әкелінгенін және олардың қаншасы полицейлердің қатысуымен заңсыз заңдастырылғанын, сондай-ақ қаншасы Еуразиялық Одақтың басқа елдері сатылғаны анықтаған жоқ. 

“Маңғыстау соты Қылмыстық кодекстің онша ауыр емес бабы бойынша Жоғарғы Сот күшін жойған шешімдерді айтпай, сотқа дейінгі тергеусіз, тек көлік прокурорының жаңа айыптау актісі негізінде жаңа үкім шығарды. Яғни, қайта даярлау әрекеттері болған жоқ. Осылайша, бүгінгі күнге дейін екі факт даусыз болып отыр және дәлелденген яғни, Қылмыстық кодекстің 361 және 369-баптары бойынша менің кінәмнің болмауы және мені 2,5 жылға заңсыз бас бостандығынан айыру”, — дейді бұрынғы кеден қызметкері.

Сонымен қатар, Өмірбек Нұрғалиевке шығарылған жаңа мерзім жойылған Өйткені ол Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай рақымшылыққа ұшырады. Осыдан кейін ер адам моральдық залалды 100 миллион теңгеге бағалап, өтемақы алу үшін сотқа шағым түсіреді.

“Бұл сома төбеден түскен жоқ, сотта мен оны негіздеуге тырыстым. Тергеу оқиғасы басталмастан бір күн бұрын жұбайым екеуміз пәтерімізді сатып, шағынын сатып алуды ойладық, бірақ үлгермедік. Нәтижесінде барлық ақша отбасын асырауға және әділетсіздікпен күресуге кетті. Оның үстіне, мен үшін ауыр болғаны: мен үш баламен жалғыз қала жаздадым. Ұсталған кезде әйеліме қоңырау шалып, маған қажетті заттарды әкелуін сұрадым. Ол мені тыңдап үлгермей есінен танып қалды. Бақытымызға орай, ол перзентханада жұмыс істеп, оған уақытында көмек көрсетілді. Ол инфаркт алды, содан кейін ол өте ұзақ уақыт оңалтуда болды. Содан кейін тағы бір инсульт алды”, — дейді Нұрғалиев. 

Өмірбек барлығы ол 2,5 жыл түрмеде отырды. Ол жұмыс істемегендіктен әйелі мен балалары асыраушысыз қалды. Алайда сот бұл фактілердің барлығын ескермеді және оған сәйкес Өмірбек Нұрғалиев моральдық зиян ретінде бір миллион теңгеге ғана ала алады деген шешім шығарды.

“Біреу мені аспандағы соманы сұрап тұр деп айыптауы мүмкін. Бірақ, маған сеніңіз, 100 миллион теңге – бұл менің және менің жақындарымның қайғы-қасіреті мен бүлінген өмірімнің жүзден бір бөлігі. Мұны тек осы тозақтан өткен адам ғана түсінеді! Мен тіпті жауыма мұндай тілегім келмейді”, — дейді Өмірбек Нұрғалиев.

Сонымен қатар, қазір ер адам оны "немқұрайлылық" қылмыстық бабы бойынша кінәлі деп тапқан судьялардың шешіміне шағымдануға ниетті.

“Мен түрмеде отырған кездегідей барлық инстанцияларға қайта жүгінуге ниеттімін, өйткені менің видеом мен Президентке жазбаша өтініштерім мен БАҚ жарияланымдарынан кейін Маңғыстау облысы судьяларының абсурдтық шешімдерінің күшін жоюға қол жеткіздім. Сондай-ақ мені заңсыз отырғызған тергеушіні, прокурорларды және судьяларды жазалауға тырысамын!” — Өмірбек Нұрғалиев шешімді.

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Автор: Жанара Кенжебекова

Жанара — исследовательница культуры и традиций. Ее статьи поднимают важные темы многообразия культур Казахстана.