А1 союз и; кхочушдан а, т1ехкхочушдан а выполнить и перевыполнить; ваша а, йиша а брат и сестра
къа [къинан, къинна, къино̃, къине̃, д; мн. къинош, д] 1) рел. грех; къинош ле̃то̃
жүктеу/скачать 15.54 Mb.
|
КЪкъа [къинан, къинна, къино̃, къине̃, д; мн. къинош, д] 1) рел. грех; къинош ле̃то̃ греши́ть; къа лато̃ согреши́ть; къилахь ду грешно́; 2) жа́лость; къа ду а) рел. грешно́; б) жа́лко, жаль; ◊ къа де̃ха проклина́ть. къа= [къинан=, къинна=, къино̃=, къине̃=, д] только в сочетании с глаголом хье̃га: къахье̃га труди́ться. къа̃га [къе̃га, къе̃гира, къе̃гина] 1) блесну́ть, блесте́ть, засия́ть, сия́ть; стиглахь се̃дарчий къе̃га на не́бе бле́щут звёзды; 2) укра́ситься, украша́ться; гӀа̃ла дезчу денна къе̃гина го́род к пра́зднику укра́сился. къа̃гадайта* понуд. от къа̃го̃. къа̃гадала* потенц. от къа̃га. къа̃гийна, къагийнарг прич. 1. начи́стивший до бле́ска; 2. начи́щенный до бле́ска. къа̃гийта [къо̃гуьйту, къа̃гийтира, къа̃гийтина] понуд. от къа̃га. къа̃го̃ [къагадо*, къа̃гийра, къа̃гийна] 1) укра́сить, украша́ть; цӀе̃нош байракхашца къа̃го̃ укра́сить дом фла́гами; 2) почи́стить, чи́стить до бле́ска; натере́ть, натира́ть до бле́ска; эткаш къа̃го̃ начи́стить сапоги́ до бле́ска. къада [къеда, къедира, къедда] вы́глянуть (напр. из окна); мелькну́ть; ко̃рах къедира сийна бӀаьргаш в окне́ мелькну́ли си́ние глаза́. къададайта* понуд. от къадо̃. къададала* потенц. от къада. къадийта [къодуьйту, къадийтира, къадийтина] понуд. от къада. къадо̃ [къададо*, къадийра, къадийна] 1) рассказа́ть вкра́тце, вскользь (не останавливаясь на деталях, не вдаваясь в подробности); 2) вы́сунуть, вы́ставить, показа́ть ме́льком кого-что-л.; 3) вы́сказать; ба̃ла къадо̃ изли́ть го́ре. къаж [къо̃жан, къо̃жана, къо̃жо̃, къо̃же̃, й; мн. къаьжнаш, й 1) осо́ка; 2) расчёсанная шерсть, расщи́панная шерсть. къажа [къежа, къежира, къежна] улыбну́ться; усмехну́ться. къажадала* потенц. от къажа. къаждайта* понуд. от къаждан. къаждан* [къаждо, къаждира, къаждина] 1) расчеса́ть, расчёсывать; корта къажбан расчеса́ть во́лосы; 2) расщипа́ть, расщи́пывать (шерсть). къажийта [къожуьйту, къажийтира, къажийтина] понуд. от къажа. къайладаккха* [къайладоккху, къайладаьккхира, къайладаьккхина] объект в ед. спря́тать, укры́ть; скрыть, утаи́ть; мархаша къайлабаьккхира бутт ту́чи скры́ли лу́ну; бакъдерг къайладаккха утаи́ть пра́вду. къайладаккхадала* потенц. от къайладаккха. къайладаккхийта* понуд. от къайладаккха. къайлада̃ла* [къайладо̃лу, къайладе̃лира, къайладаьлла] субъект в ед. спря́таться, укры́ться, скры́ться; исче́знуть; бутт къайлабе̃лира мархашна тӀе̃хьа ме́сяц скры́лся за ту́чи; къу къайлаваьлла вор скры́лся. къайлада̃лала* потенц. от къайлада̃ла. къайладалийта* понуд. от къайлада̃ла*. къайладаха* [къайладо̃ьду, къайладахара, къайладахна] скры́ться. къайлада̃ха* спря́тать, скрыть, утаи́ть объект во мн.; пря́тать, скрыва́ть, ута́ивать. къайладахадала* потенц. от къайладаха. къайлада̃хадала* потенц. от къайлада̃ха. къайладахийта* [къайладохуьйту, къайладахийтира, къайладахийтина] понуд. от къайладаха. къайлада̃хийта [къайладо̃хуьйту, къайлада̃хийтира, къайлада̃хийтина] понуд. от къайлада̃ха. къайладийла [къайладуьйлу, къайладийлира, къайладийлла] пря́таться, укрыва́ться, скрыва́ться; исчеза́ть. къайладийладала* потенц. от къайладийла. къайладийлийта* [къайладуьйлуьйту, къайладийлийтира, къайладийлийтина] понуд. от къайладийла. къайладовла* [къайладовлу, къайладевлира, къайладевлла] субъект во мн. спря́таться, укры́ться, скры́ться; исче́знуть; се̃дарчий къайладевлира мархашка тӀе̃хьа звёзды скры́лись за ту́чи; мостагӀий къайлабевлла хьуьнах враги́ скры́лись в лесу́. къайладовладала* потенц. от къайладовла. къайладовлийта* [къайладовлуьйту, къайладовлийтира, къайладовлийтина] понуд. от къайладовла. къайлаза нареч. я́вно, откры́то. къайлаха 1. прил. та́йный, секре́тный; къайлаха ке̃хат секре́тное письмо́; къайлаха кхажтасар та́йное голосова́ние; 2. нареч. 1) вта́йне, та́йно, секре́тно; дуьхьало̃ ян къайлаха кечло̃ра уьш они́ вта́йне гото́вились к отпо́ру; къайлаха а̃ла сказа́ть по секре́ту; 2) тайко́м, укра́дкой, исподтишка́; къайлаха йоӀе̃ хьажа укра́дкой взгляну́ть на де́вушку. къайлахниг см. къайлаха 1. къайле̃ [къайле̃нан, къайленна, къайле̃но̃, къайле̃не̃, й; мн. къайле̃наш, й] та́йна, секре́т; Iа̃ламан къайле̃наш та́йны приро́ды. къалатор масд. ред. согреше́ние, грехопаде́ние. къам [къо̃ман, къо̃мана, къомо̃, къоме̃, д; мн. къаьмнаш, д] наро́д, наро́дность, национа́льность. къамел [къаме̃лан, къаме̃лана, къаме̃ло̃, къаме̃ле̃, д; мн. къаме̃лаш, д] бесе́да, разгово́р, речь; къамел дан бесе́довать; произнести́ речь; ◊ къаме̃лан да̃къош грам. ча́сти ре́чи. къамкъарг [къамкъарган, къамкъаргана, къамкъарго̃, къамкъарге̃, й; мн. къамкъаргаш, й] го́рло; гло́тка, горта́нь; екъа къамкъарг дыха́тельное го́рло; тӀе̃да къамкъарг пищево́д; къамкъарг ла̃ца схвати́ть за го́рло. къамкъарган, къамкъарганиг прил. горта́нный. къандайта* понуд. от къандан. къандала* соста́риться, ста́риться, постаре́ть, старе́ть; къанъелча, борз цаьпцалгашка яьлла погов. волк, соста́рившись, охо́тится за кузне́чиками. къандан* [къандо, къандира, къандина, къандер] соста́рить, ста́рить; гӀайгӀано̃ стаг къанво го́ре ста́рит челове́ка. къанделла*, къанделларг прич. соста́рившийся. къа̃но̃ [къа̃но̃чун, къа̃но̃чунна, къа̃но̃чо, къа̃но̃чуьнга, в; мн. къа̃ной, б] ист. старе́йшина (в родовом обществе). къарачо̃ [къарачо̃чун, къарачо̃чунна, къарачо̃чо̃, къарачо̃чуьнга, в, й; мн. къарачой, б] карача́евец, карача́евка. къарачойн, къарачойниг прил. карача́евский; къарачойн мотт карача́евский язы́к. къардайта* понуд. от къардан. къардала* 1) потенц. от къардан; 2) призна́ться, признава́ться; 3) убеди́ться, убежда́ться; 4) подда́ться, поддава́ться, не сдержа́ть напо́ра. къардан* [къардо, къардира, къардина] 1) переспо́рить; убеди́ть, убежда́ть; хье̃ра вахначо хье̃раваьлларг къарвина погов. прише́дший на ме́льницу переспо́рил сумасше́дшего; 2) нару́шить; дуй къарбан нару́шить кля́тву. къарза [къаьрза, къаьрзира, къаьрзина] 1) вы́таращиться, вы́пучиться; цуьнан бӀаьргаш къаьрзинна у него́ вы́пучены глаза́; 2) запестре́ть; гурахь хьаннаш къаьрза о́сенью леса́ пестре́ют. къарздайта* понуд. от къарзо̃. къарздала* потенц. от къарза. къарздан* [къарздо, къарздира, къарздина] пестри́ть. къарзийта [къорзуьйту, къарзийтира, къарзийтина] понуд. от къарза. къарзо̃ [къарзадо*, къарзийра, къарзийна] 1) вы́таращить, вы́пучить; бӀаьргаш къарзо̃ вы́таращить глаза́; 2) пестри́ть; тӀа̃марша къарзийна басма си́тец пестри́т узо́рами. къа̃ро̃ [къа̃ро̃нан, къа̃ронна, къа̃ро̃но̃, къа̃ро̃не̃, й; мн. къа̃ро̃наш, й] 1) призна́ние; къа̃ро̃ яккха доби́ться призна́ния; 2) убежде́ние. къарцадалар* масд. насто́йчивость, упо́рство. къарцалу, къарцалург прич. насто́йчивый, упо́рный. къарш звукоподр. хрусту, треску чего-л. хрупкого, ломающегося; къарш а̃ла тре́снуть, хру́стнуть; букъо̃ къарш э̃лира спина́ хру́стнула; къарш алийта вы́звать треск, хруст. къаста [къаьста, къаьстира, къаьстина] 1) отдели́ться, раздели́ться, расчлени́ться; разобщи́ться; 2) разлучи́ться, разойти́сь; 3) определи́ться, уточни́ться; 4) отличи́ться. къастадайта* понуд. от къасто̃. къастадала* потенц. от къаста. къастам [къастаман, къастамна, къастамо̃, къастаме̃ б; мн. къастамаш, б] грам. определе́ние. къастийта [къостуьйту, къастийтира, къастийтина] понуд. от къаста. къасто̃ [къастадо*, къастийра, къастийна] 1) отдели́ть; расчлени́ть; разобщи́ть; 2) разня́ть; разлучи́ть; развести́ (супругов); ле̃тарш къасто̃ разня́ть деру́щихся; 3) определи́ть, уточни́ть, установи́ть; цамгар къасто̃ определи́ть боле́знь; 4) вы́брать, вы́делить, отличи́ть; 5) разобра́ть, рассмотре́ть; гӀуллакх къасто̃ разобра́ть де́ло. къастор масд. 1) отделе́ние; расчлене́ние; разобще́ние; 2) разлуче́ние; 3) определе́ние, уточне́ние, установле́ние. къахе̃та [къахе̃та, къахийтира, къахетта] 1. жале́ть, пожале́ть; чу́вствовать жа́лость, сострада́ние к кому-л.; 2. в знач. сказ. жа́лко, жаль. къахе̃тар масд. жа́лость, сострада́ние. къахе̃тийта [къахо̃ьтуьйту, къахе̃тийтира, къахе̃тийтина] вы́звать в ком-л. жа́лость, сострада́ние. къахк1 [къохкан, къохкана, къохко̃, къохке̃, д; мн. къахкаш, д] клён. къахк2 [къохкан, къохкана, къохко̃, къохке̃, й; мн. къахкаш, й] 1) зуб (у лошадей и травоядных животных недоразвитый клык); 2) криво́й зуб. къахка [къаьхка, къаьхкира, къаьхкина] 1) отпря́нуть в стра́хе, испуга́ться (о животном); говр къаьхкина ло́шадь испуга́лась; 2) избе́гнуть, уклони́ться; отказа́ться; кӀант дех къаьхкина сын уклони́лся от встре́чи с отцо́м. къахкадайта* [къахкадойту, къахкадайтира, къахкадайтина] понуд. от къахко̃. къахкадала* потенц. от къахка. къахкийта [къохкуьйту, къахкийтира, къахкийтина] понуд. от къахка. къахко̃ [къахкадо*, къахкийра, къахкийна] испуга́ть, вспугну́ть; олхазарш къахко̃ вспугну́ть птиц; говр къахко̃ вспугну́ть ло́шадь. къаххаш мн. от къух. къахь [къохьан, къохьана, къохьо̃, къохье̃, й] чад, смрад, спёртый во́здух (от гари, табака, дыма и т. п.). къахьдайта* понуд. от къахьдан. къахьдала* 1) станови́ться го́рьким, го́ркнуть; 2) перен. опроти́веть. къахьдан* [къахьдо, къахьдира, къахьдина] 1) сде́лать го́рьким, прида́ть го́рький вкус; 2) перен. опроти́веть, си́льно надое́сть. къахьдар* масд. от къахьдан. къахье̃га [къахьо̃ьгу, къахьийгира, къахьегна] труди́ться; задачи тӀехь къахье̃га би́ться над зада́чей; коьртехь хье̃кьал ца хилча, когаша къахьо̃гу посл. когда голова́ пуста́, страда́ют но́ги (соотв. дурна́я голова́ нога́м поко́я не даёт); къа ца хьегча, хи чуьра чӀа̃ра а ца баьккхина погов. без труда́ не вы́ловишь и ры́бку из пруда́. къахье̃гадала потенц. от къахье̃га. къахье̃галу, къахье̃галург прич. трудоспосо́бный. къахье̃гархо̃ [къахье̃гархо̃чун, къахье̃гархо̃чунна, къахье̃гархо̃чо̃, къахье̃гархо̃чуьнга, в, й; мн. къахье̃гархой, б] тру́женик, тру́женица; юьртан ба̃хаман къахье̃гархой тру́женики се́льского хозя́йства. къахье̃гийта [къахьо̃гуьйту, къахье̃гийтира, къахье̃гийтина] понуд. от къахье̃га. къахьегна, къахьегнарг прич. от къахье̃га; кӀайчу куьйгашна на̃ха къахьегнарг деза посл. бе́лые ру́чки лю́бят жить чужи́м трудо́м. къахьо̃ [къахьо̃нан, къахьонна, къахьо̃но̃, къахьо̃га, й; мн. къахьо̃наш, й] 1) го́речь; 2) ко́фе. къахьо̃нан, къахьонниг прил. к къахьо̃. къахьо̃ьгу, къахьо̃ъгург прич. трудя́щийся, трудово́й; къахьо̃ьгу стаг трудя́щийся челове́к. къахьшту̃ [къахьшту̃н, къахьшту̃на, къахьшту̃но̃, къахьшту̃га, д; мн. къахьштуш, д] я́сень. къахьшту̃н, къахьшту̃ниг прил. я́сеневый. къацахе̃та, къацахе̃тарг прич. безжа́лостный. къацахе̃таш деепр. безжа́лостно. къацахье̃гадалар масд. нетрудоспосо́бность. къацахье̃галу, къацахье̃галург прич. нетрудоспосо́бный; къацахье̃галу чо̃лакххо нетрудоспосо́бный инвали́д. къацахьо̃ьгу, къацахьо̃ьгург прич. нетрудя́щийся, нетрудово́й (человек). къаьжнаш мн. от къаж. къаьмнаш мн. от къам. къаьмнийн, къаьмнийниг прил. национа́льный. къаьндал [къаьндалан, къаьндална, къаьндало̃, къаьндале̃, й; мн. къаьндалш, й] во́йлок. къаьндалан, къандалниг прил. во́йлочный. къаьркъа [къаьркъанан, къаьркъанна, къаьркъано̃, къаьркъане̃, д; мн. къаьркъанаш, д] во́дка. къаьркъанан, къаьркъанниг прил. во́дочный. къаьст-къаьстана нареч. в отде́льности, в одино́чку, поодино́чке, обосо́бленно, по́рознь. къаьсттана нареч. 1) са́мый (служит для образования превосходной степени); иза къаьсттана майра ву ца̃рах он са́мый хра́брый из них; 2) осо́бенно; у̃рамехь къаьсттана дукха адам ду на у́лице осо́бенно мно́го наро́ду. къаьхка, къаьхкарг прич. пугли́вый. къаьхьа прил. го́рький; къаьхьа молха го́рькое лека́рство. къаьхьа-дуьра, къаьхьа-дуьраниг прил. го́рько-солёный. къаьхьалла го́речь, го́рький вкус. къаьхьаниг см. къаьхьа. къаьхьо̃ прил. горькова́тый; прого́рклый. къаьхъо̃-дуьра, къаьхьо̃-дуъраниг прил. горькова́то-солёный. къаьхъо̃ниг см. къаьхьо̃. къевллана нареч. в обтя́жку, о́чень ту́го; къевллана юкъ ехка ту́го опоя́саться. къевсина, къевсинарг прич. поспо́ривший, держа́вший пари́. къе̃га1 [къе̃га, къийгира, къегна] блесте́ть, сверка́ть, сия́ть, свети́ться; цӀерш къе̃га огни́ сверка́ют; стиглахь cе̃дaрчий къе̃га на не́бе бле́щут звёзды. къе̃га2, къе̃гарг прич. от къе̃га блестя́щий, сверка́ющий, сия́ющий, светя́щийся; къе̃га бӀаьргаш блестя́щие глаза́. къе̃гадала* потенц. от къе̃га. къе̃гийта [къо̃ьгуьйту, къе̃гийтира, къе̃гийтнна] понуд. от къе̃га. кье̃гина, къе̃гинарг прич. от къа̃га блесну́вший, сверкну́вший. къе̃да1 [къе̃данан, къе̃данна, къе̃дано̃, къе̃дане̃, й; мн. къе̃данаш, б] уст. ка́ди (духовный судья у мусульман). къе̃да2 [кье̃да, къийдира, къийдина] мерца́ть; мига́ть; се̃дарчий къе̃да звёзды мерца́ют. къе̃дадала* [къе̃дало, къе̃даделира, къе̃даделла] потенц. от къе̃да2. къе̃дала* [къе̃ла, къе̃делира, къе̃делла, къе̃лер] до́хнуть, издо́хнуть (о животных); къе̃делла дийнат дохля́тина, па́даль. къе̃далар* масд. издыха́ние. къе̃дар масд. мерца́ние. къе̃дийта [къо̃ьдуьйту, къе̃дийтира, къе̃дийтина] понуд. от къе̃да2. къе̃жа [къе̃жа, къийжира, къежна] улыба́ться; усмеха́ться. къе̃жадала* потенц. от къе̃жа. къеждайта* понуд. от къеждан. къеждала* седе́ть. къеждалар* масд. поседе́ние. къеждан* [къеждо, къеждира, къеждина] сде́лать седы́м, довести́ до седы́х воло́с. къежделларг прич. поседе́вший, убеле́нный седи́нами. къе̃жийта [къо̃ьжуьйту, къе̃жийтира, къе̃жийтина] понуд. от къе̃жа. къе̃къа [къе̃къа, къийкъира, къекъна] 1) греме́ть, грохота́ть; геннахь къе̃къара стигал вдали́ греме́л гром; 2) перен. бурча́ть, урча́ть; чуьйраш къе̃къа в животе́ урчи́т. къе̃къийта [къо̃ькъуьйту, къе̃къийтира, къе̃къийтина] понуд. от къе̃къа. къе̃лигда̃ла* субъект в ед. прибедни́ться, прики́нуться бе́дным, несча́стным. къе̃лигдийла* прибедня́ться, прики́дываться бе́дным, несча́стным. къе̃лигдовла* субьект во мн. прибедни́ться, прики́нуться бе́дными, несча́стными. къе̃мат [къе̃матан, къе̃матна, къе̃мато̃, къе̃мате̃, д; мн. къе̃маташ, д] у́жас. къе̃мата нареч. прил. до загро́бной жи́зни; къе̃мато̃ра! кляну́сь загро́бной жи́знью! къе̃мат-де 1) рел. день светопреставле́ния, су́дный день; 2) перен. день стра́шных, ужа́сных собы́тий; ◊ къе̃мат-де хӀоттийне̃ра цо̃ цаьрга он привёл их в у́жас (букв. он устро́ил им су́дный день). къе̃мате̃, къе̃мате̃ниг прил. ужа́сный, стра́шный. къе̃н прил. бе́дный, неиму́щий. къе̃на прил. ста́рый, дости́гший ста́рости; къе̃на стаг ста́рый челове́к, стари́к. къе̃налла ста́рость. къе̃наниг см. къе̃на. къе̃ниг см. къе̃н. къе̃пал [къе̃палан, къе̃пална, къе̃пало̃, къе̃пале̃, й; мн. къе̃палш, й] карава́н (верблюдов). къе̃ра, къе̃раниг прил. 1) признаю́щийся в чём-л.; къе̃ра хила а) призна́ться, признава́ться созна́ться, сознава́ться; шен гӀа̃латашна къе̃ра хила созна́ться в свои́х оши́бках; б) уступи́ть, уступа́ть (в споре); 2) рел. нечести́вый, грехо́вный, поро́чный; 3) ло́жный; къе̃ра дуй ло́жная кля́тва; ло́жная прися́га. къерза [къерза, къирзира, къирзина] 1) широко́ раскрыва́ться, тара́щиться (о глазах); 2) пестре́ть. къерзадайта* понуд. от къерзо̃. къерзадала* потенц. от къерза. къерзийта [къоьрзуьйту, къерзийтира, къерзийтина] понуд. от къерза. къерзо̃ [къерзадо*, къерзийра, къерзийна] тара́щить (глаза). къерсиг [къерсиган, къерсигна, къерсиго̃, къерсиге̃, й; мн. къерсигаш, й] огрубе́вшая, затверде́вшая ко́жа; къерсиг да̃ла огрубе́ть, затверде́ть, стать твёрдым – о ко́же. къеста [къеста, къистира, къистина] 1) разъединя́ться; 2) определя́ться; 3) выделя́ться. къестадайта* понуд. от къесто̃. къестадала* потенц. от къеста. къестийта [къоьстуьйту, къестийтира, къестийтина] понуд. от къеста. къесто̃ [къестадо*, къестийра, къестийна] 1) отделя́ть, разделя́ть, расчленя́ть; разобща́ть 2) разнима́ть; разлуча́ть; разводи́ть (супругов); 3) определя́ть, уточня́ть, устана́вливать; 4) выбира́ть, выделя́ть, отлича́ть; 5) разбира́ть, рассма́тривать; ср. къасто̃. къехка [къехка, къихкира, къихкина] 1) пуга́ться; 2) избега́ть. къехкадайта* понуд. от къехко̃. къехкадала* потенц. от къехка. къехкар масд. 1) испу́г; 2) избега́ние. къехкийта [къоьхкуьйту, къехкийтира, къехкийтина] понуд. от къехка. къехко̃ [къехкадо*, къехкийра, къехкийна] пуга́ть, отпу́гивать. къехкор масд. отпу́гивание. къе̃хо̃ [къе̃хо̃чун, къе̃хо̃чунна, къе̃хо̃чо̃, къе̃хо̃чуьнга, в, й; мн. къе̃хой, б] 1) бедня́к, бедня́чка; 2) [только мн.] беднота́, бедняки́. къе̃хойн, къе̃хойниг прил. бедня́цкий. къиг [къийган, къийгана, къийго̃, къийге̃, й; мн. къийгаш, й] 1) воро́на; къийган кӀорни воронёнок; 2) карт. пи́ки. къиза нареч. безжа́лостно, жесто́ко, беспоща́дно. къизалла жесто́кость, беспоща́дность. къийгийн, къийгийниг прил. к къиг 1) воро́ний; 2) карт. пи́ковый. къийдайта* понуд. от къийдан. къийдала* обедне́ть, бедне́ть, разори́ться, дойти́ до нищеты́. къийдалар* масд. обедне́ние, разоре́ние. къийдан* [къийдо, къийдира, къийдина] разори́ть, довести́ до нищеты́. къийдар* масд. обедне́ние, разоре́ние. къийделла*, къийделларг прич. обедне́вший, обедне́лый, разори́вшийся. къийзадайта* понуд. от къийзо̃. къийзиг [къийзиган, къийзигна, къийзиго̃, къийзиге̃, й; мн. къийзигаш, й] см. къийзорг. къийзо̃ [къийзадо*, къийзийра, къийзийна] щипа́ть. къийзор масд. щипа́ние, щипо́к. къийзорг [къийзорган, къийзоргана, къийзорго̃, къийзорге̃, й; мн. къийзоргаш, й] клоп. къийзорган, къийзорганиг прил. клопи́ный. къийла [къуьйлу, къийлира, къийлина] 1) закрыва́ть, запира́ть; 2) закрепля́ть; 3) жать, дави́ть, сти́скивать; куьг къийла жать ру́ку; 4) быть те́сным (о платье, обуви); этко̃ ког къуьйлу сапо́г жмёт но́гу; 5) перен. предупрежда́ть, зара́нее уведомля́ть. къийладала* 1) потенц. от къийла; 2) жа́ться, съёживаться, тесни́ться (стараясь занять меньше места); 3) перен. стесня́ться, робе́ть, чу́вствовать себя́ нело́вко. къийлар масд. сжа́тие, зажи́м; сти́скивание. къийлийта [къуьйлуьйту, къийлийтира, къийлийтина] понуд. от къийла. къийлор [къийло̃ран, къийло̃рана, къийло̃ро̃, къийло̃ре̃, й; мн. къийло̃раш, й] подпо́рка; кертан къийлор подпо́рка к забо́ру. къийса [къуьйсу, къийсира, къийсина] 1) спо́рить; цуьнца къийса хала ду с ним спо́рить тру́дно; 2) держа́ть пари́; хье̃на говр хьалхаер ю къуьйсу ца̃ра они́ де́ржат пари́, чья ло́шадь опереди́т; ◊ къуьйсийла йоццуш бесспо́рно. къийсадала* [къийсало, къийсаделира, къийсаделла] потенц. от къийса. къийсам 1) борьба́; къийсам латто̃ боро́ться, вести́ борьбу́ за что-л.; паргӀато̃на дуьхьа къийсам латто̃ боро́ться за свобо́ду; къийсаме̃ кхайкха призва́ть к борьбе́ за что-л.; 2) состяза́ние, соревнова́ние; 3) спор; царна юккъе̃ къийсам иккхира ме́жду ни́ми завяза́лся спор.
къийсамхо̃ [къийсамхо̃чун, къийсамхо̃чунна, къийсамхо̃чо̃, къийсамхо̃чуьнга, в, й; мн. къийсамхой, б] 1) боре́ц (за что-л.); дерриг дуьне̃нахь ма̃шаран дуьхьа къийсамхой борцы́ за мир во всём ми́ре; 2) уча́стник состяза́ния, соревнова́ния. къийсийта [къуьйсуьйту, къийсийтира, къийсийтина] понуд. от къийса. къилба [къилбанан, къилбанна, къилбано̃, къилбане̃, д; мн. къилбанаш, д] ко́мпас. къилбанан, къилбанниг прил. ко́мпасный. къилбе̃ [къилбе̃нан, къилбенна, къилбе̃но̃, къилбе̃не̃, й] 1) юг; 2) рел. ки́бла (сторона по направлению к Мекке, куда обращаются мусульмане во время молитвы). къилбе̃ра, къилбе̃раниг прил. ю́жный. къилб-малхба̃ле̃ юго-восто́к. къилб-малхба̃ле̃ра, къилб-малхба̃ле̃раниг прил. юго-восто́чный. къилб-малхбузе̃ юго-за́пад. къилб-малхбузера̃, къилб-малхбузе̃раниг прил. юго-за́падный. Къилбсе̃да астр. Поля́рная звезда́. къилбсе̃да-малхба̃ле̃ северо-восто́к. къилбсе̃да-малхба̃ле̃ра, къилбсе̃да-малхба̃ле̃раниг прил. се́веро-восто́чный. къилбсе̃да-малхбузе̃ се́веро-за́пад. къилбсе̃да-малхбузе̃ра, къилбсе̃да-малхбузе̃раниг прил. се́веро-за́падный. къилбсе̃де̃ [къилбсе̃де̃нан, къилбсе̃денна, къилбсе̃де̃но̃, къилбсе̃де̃не̃, й] се́вер. къилбсе̃де̃ра, къилбсе̃де̃раниг прил. се́верный. къинниг прил. к къа 1) рел. грехо́вный; 2) жа́лостливый. къинош мн. от къа. къинтӀе̃радаккха* объект в ед. 1) рел. проси́ть отпусти́ть грехи́ пе́ред сме́ртью; 2) рел. получи́ть отпуще́ние грехо́в; 3) быть прощённым; 4) проси́ть проще́ния, извине́ния. къинтӀе̃радаккхадала* потенц. от къинтӀе̃радаккха. къинтӀе̃радаккхийта* понуд. от къинтӀе̃радаккха. къинтӀе̃рада̃ла субъект в ед. прости́ть, извини́ть. къинтӀе̃рада̃ладала* потенц. от къинтӀе̃рада̃ла. къинтӀе̃рада̃лийта* понуд. от къинтӀе̃рада̃ла. къинтӀе̃рада̃ха* 1) рел. проси́ть отпусти́ть грехи́ пе́ред сме́ртью 2) рел. получа́ть отпуще́ние грехо́в; 3) проси́ть проще́ния, извине́ния. къинтӀе̃рада̃хадала* потенц. от къинтӀе̃рада̃ха. къинтӀе̃рада̃хийта* понуд. от къинтӀе̃рада̃ха. къинтӀе̃радийла* 1) рел. отпуска́ть грехи́ пе́ред сме́ртью 2) проща́ть, извиня́ть. къинтӀе̃радийладала* потенц. от къинтӀе̃радийла. къинтӀе̃радийлийта* понуд. от къинтӀе̃радийла. къинтӀе̃радовла* субъект во мн. 1) рел. отпусти́ть грехи́ пе́ред сме́ртью; 2) прости́ть, извини́ть. къинтӀе̃радовладала* потенц. от къинтӀе̃радовла. къинтӀе̃радовлийта* понуд. от къинтӀе̃радовла. къинхе̃там [къинхе̃таман, къинхе̃тамна, къинхе̃тамо, къинхе̃таме̃, б; мн. къинхе̃тамаш, б] 1) сожале́ние, жа́лость, сострада́ние; 2) поми́лование, поща́да, проще́ние; къинхе̃там бан а) пожале́ть, жале́ть; б) щади́ть, пощади́ть, поми́ловать. къинхе̃тамаза нареч. безжа́лостно, беспоща́дно; мостагӀашца къинхе̃тамаза къийсам латто̃ беспоща́дно боро́ться с врага́ми. къинхе̃тамазалла масд. жесто́кость. къинхе̃тамазаллин, къинхе̃тамазаллиниг прил. жесто́кий, безжа́лостный, беспоща́дный. къинхе̃таме̃, къинхе̃таме̃ниг прил. жа́лостливый, сострада́тельный, сердобо́льный. къинхье̃гам [къинхье̃гаман, къинхье̃гамна, къинхье̃гамо̃, къинхье̃гаме̃, б; мн. къинхье̃гамаш, б] труд; ◊ Къинхье̃гаман ЦӀечу Байракхан орден о́рден Трудово́го кра́сного Зна́мени. къинхье̃гам-де трудоде́нь. къинхье̃гаме̃, къинхье̃гаме̃ниг прил. трудово́й; къинхье̃гаме̃ низам трудова́я дисципли́на; советски халкъан къинхье̃гаме̃ то̃ламаш трудовы́е побе́ды сове́тского наро́да. къинхье̃гамхо̃ [къинхье̃гамхо̃чун, къинхье̃гамхо̃чунна, къинхье̃гамхо̃чо̃, къинхье̃гамхо̃чуьнга, в, й; мн. къинхье̃гамхой, б] трудя́щийся, трудя́щаяся; тру́женик, тру́женица; гӀа̃лин, юьртан къинхье̃гамхой трудя́щиеся го́рода и дере́вни. къинхье̃гамхойн, къинхье̃гамхойниг прил. трудя́щийся. къо̃балдан* [къо̃балдо, къо̃балдира, къо̃балдина] одо́брить, одобря́ть. къо̃балдар* масд. одобре́ние. къо̃балхила быть одо́бренным. къовзадайта* понуд. от къовзо̃. къовзо̃ [къовзадо*, къовзийра, къовзийна] укуси́ть (о насекомых); гезиго̃ къовзийна пау́к укуси́л. къовкъа [къевкъа, къевкъира, къевкъина] 1) загреме́ть, прогрохота́ть; стигал къевкъира гря́нул гром; 2) заурча́ть; чуьйраш къевкъира заурча́ло в животе́. къовкъадала* потенц. от къовкъа. къовкъийта [къовкъуьйту, къовкъийтира, къовкъийтина] понуд. от къовкъа. къовла [къовлу, къевлира, кьевлина] 1) сжать, сдави́ть, сти́снуть; цергаш къовла сти́снуть зу́бы; 2) пло́тно закры́ть, запере́ть; 3) закрепи́ть. къовладала* 1) потенц. от къовла; 2) закры́ться, запере́ться; 3) закрепи́ться. къовлам [къовламан, къовламна, къовламо̃, къовламе̃, б; мн. къовламаш, б] уст. калы́м. къовлийта [къовлуьйту, къовлийтира, къовлийтина] понуд. от къовла. къовса [къовсу, къевсира, къевсина] 1) поспо́рить, держа́ть пари́; 2) состяза́ться. къовсадала* потенц. от къовса. къовсам пари́. къовсийта [къовсуьйту, къовсийтира, къовсийтина] понуд. от къовса. къо̃жан, къо̃жаниг прил. от къаж осо́ковый. къо̃ла [къо̃ланан, къо̃ланна, къо̃лано̃, къо̃лане̃, д; мн. къо̃ланаш, д] воровство́, кра́жа; къо̃ла дан укра́сть; красть, ворова́ть; къуьнна къо̃ла дича, де̃ла а велавелла погов. когда́ обворова́ли во́ра, и бог засмея́лся. къо̃ладен, къо̃ладийриг прич. вору́ющий; вор. къо̃ладина, къо̃ладинарг прич. укра́вший, кра́вший, ворова́вший. къо̃лам [къо̃ламан, къо̃ламна, къо̃ламо̃, къо̃ламе̃, б; мн. къо̃ламаш д] каранда́ш. къо̃ламан, къо̃ламниг прил. каранда́шный. къо̃ланан, къо̃ланниг прил. к къо̃ла. къо̃на прил. ю́ный, молодо́й; къо̃начийн бригадаш молодёжные брига́ды; къо̃на хе̃та вы́глядеть мо́лодо. къо̃налла ю́ность, мо́лодость. къо̃наниг см. къо̃на. къо̃нах [къо̃нахчун, къо̃нахчунна, къо̃нахчо̃, къо̃нахчуьнга, в; мн. къо̃нахой, б] мо́лодец; тӀаьхье̃не̃ ладийгӀинчух къо̃нах ца хилла посл. тот, кто ду́мал о после́дствии, не стал мо́лодцем. къо̃нахчалла му́жество. къо̃нахчаллин, къо̃нахчаллиниг прил. му́жественный. къондайта* понуд. от къо̃ндан. къондала* помолоде́ть. къондалар* масд. омоложе́ние. къондан* [къондо, къондира, къондина, къондер] омолоди́ть, омола́живать; молоди́ть. къондар* масд. омоложе́ние. къонза [къонзин, къонзина, къонзано̃, къонзане̃, д; мн. къонзанаш, д] у́ксус. къонзадуттург прич. у́ксусница. къонзин, къонзиниг прил. у́ксусный. къо̃но̃, къо̃но̃ниг прил. дово́льно молодо́й, моложа́вый. къора1 [къоранан, къоранна, къорано̃, къоране̃, й] град; къоранан буьртиг гра́дина. къора2 прил. прям., перен. глухо́й. къоралла глухота́. къоранан прил. градово́й. къораниг см. къора2. къоранниг см. къоранан. къорато̃хар масд. градоби́тие. къордайта* понуд. от къордан. къордала* [къорло, къорделиpa, къорделла, къорлур] огло́хнуть. къордадар масд. поте́ря слу́ха. къордан* [къордо, къордира, къордина] оглуши́ть. къордо̃ла огло́хнуть, гло́хнуть. къорза прил. пёстрый. къорзалла пестрота́. къорзаниг см. къорза. къорзо̃, къорзо̃ниг прил. пестрова́тый. къоркхокха зоол. го́рлица. къоро̃, къоро̃ниг прил. глухова́тый. къоршкъали [къоршкъалин, къоршкъалина, къоршкъалино̃, къоршкъалига, й; мн. къоршкъалеш, й] уст. ря́женый (для вызывания дождя при засухе: ряженого водят по дворам и обливают водой). къо̃тӀалгӀадина*, къотӀалгӀадинарг прич. незаконнорождённый. къотӀарчий мн. от къу̃тӀа. къохкан1 прил. к къахк1 клено́вый. къохкан2 прил. к къахк2. къохканиг см. къохкан1,2. къо̃ьгам [къо̃ьгаман, къо̃ьгамна, къо̃ьгамо̃, къо̃ьгаме̃, б; мн. къо̃ьгамаш, б] ту́склая, нея́ркая ла́мпа; копти́лка. къо̃ьжа прил. седо́й; къо̃ьжа месаш седы́е во́лосы. къо̃ьжалла седина́. къо̃ьжаниг см. къо̃ьжа. къо̃ьжо̃, къо̃ьжо̃ниг прил. седова́тый, с про́седью, убелённый седи́нами. къоьлла бе́дность, нищета́. къу [къуьнан, къуьнна, къуьно̃, къуьне̃, в, й; мн. къуй, б] вор, воро́вка; къуьнна къу вевза посл. вор во́ра зна́ет (соотв. рыба́к рыбака́ ви́дит издалека́). къубба [къуббанан, къуббанна, къуббано̃, къуббане̃, й; мн. къуббанаш, й] гробни́ца. къуйн, къуйниг прил. воровско́й; къуйн баьчча глава́рь воровско́й ша́йки. къулла [къулланан, къулланна, къуллано̃, къуллане̃, д; мн. къулланаш, д] родни́к, исто́чник; къуллин коьртехь у исто́ка родника́. къурд [къурдан, къурдана, къурдо̃, къурде̃, б; мн. къурдаш, д] глото́к; къурд бан глотну́ть; къурдаш дан а) глота́ть; б) перен. глота́ть слёзы, подавля́ть рыда́ния; в) перен. переси́лить, заглуши́ть какое-л. чу́вство; къурд а̃ла сда́ться, призна́ть себя́ побеждённым, отказа́ться от дальне́йших уси́лий. къурдбар масд. глота́ние. къурдйо̃ла [къурдъю̃лу, къурдъюьйлира, къурдйоьлла] стать насе́дкой (о курице); къурд-йоьлла ко̃там насе́дка. къуркъал [къуркъалан, къуркъална, къуркъало̃, къуркъале̃, й; мн. къуркъалш, й] гры́жа. къурр звукоподр. урчанию в кишечнике. къурт звукоподр. глотанию. къуръан [къуръа̃нан, къуръанна, къуръа̃но̃, къуръа̃не̃, д] кора́н; ◊ къуръано̃ра! кляну́сь кора́ном! къу̃тӀа [къу̃тӀанан, къу̃тӀанна, къу̃тӀано̃, къу̃тӀане̃, д; мн. къо̃тӀарчий, д] незаконнорождённый. къух [къухан, къухана, къухо̃, къухе̃, д; мн. къаххаш, д] 1) сорня́к, бурья́н; 2) за́росль. къушха нареч. воровски́. къуьда [къуьданан, къуьданна, къуьдано̃, къуьдане̃, й; мн. къуьданаш, й] ту́склая, нея́ркая лампа́да. къуьйлу, къуйлург прич. у́зкий, те́сный; къуьйлу мача те́сная о́бувь. къуьлг [къуьлган, къуьлгана, къуьлго̃, къуьлге̃, й; мн. къуьлгаш, й] маслобо́йка. къуьрдиг [къуьрдиган, къуьрдигна, къуьрдиго̃, къуьрдиге̃, й; мн. къуьрдигаш, й] насе́дка. Каталог: wp-content -> uploads -> 2015 2015 -> География пәнінен облыстық олимпиада 2015 -> Сыздыкова Гульжанар Каримовна карабаева Самал Сериковна Исетова Венера Мухаметжановна Список граждан, допущенных к собеседованию на объявленный конкурс 2015 -> Ибраев Жомарт Омашұлы; Результат конкурса по осуществлению отбора кандидатов на занятие 2015 -> Географиядан теориялық тур сұрақтары ( 9 сынып) Аудандық олимпиада 2014 – 2015 оқу жылы 2015 -> Биографическая справка 2015 -> Bala Turkvizyon 2015» Түрік әлемі әндерінің Ұлттық іріктеу турының ережесі Байқауды ұйымдастырушылар: «Bala Turkvizyon 2015» Ұлттық Түрік әлемі әндері байқауының (ары қарай Байқау) ұйымдастырушылары «rimas televiziyon Radyo Produksyon A жүктеу/скачать 15.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|