|
 А1 союз и; кхочушдан а, т1ехкхочушдан а выполнить и перевыполнить; ваша а, йиша а брат и сестраба̃ [ба̃н, ба̃на, ба̃но̃, ба̃га, й; мн. баш, й] дет. поцелу́й; б
|
бет | 9/83 | Дата | 17.03.2018 | өлшемі | 15.54 Mb. | | #21176 |
|
Б
ба̃ [ба̃н, ба̃на, ба̃но̃, ба̃га, й; мн. баш, й] дет. поцелу́й; ба̃ а̃ла поцелова́ть; ба̃ ба̃ха целова́ть.
баа [боу, биира, биъна, буур бу] см. даа.
баабайта понуд. от бао̃.
баабала 1) потенц. от баа; 2) износи́ться; стере́ться (от трения, носки); кӀа̃жа баабелла каблу́к сби́лся.
баар масд. от баа.
ба̃ба [ба̃бин, ба̃бина, ба̃бас, ба̃бе̃, й; мн. ба̃банаш, б] 1) ба́ба (женщина); 2) дет. ба́бушка; ◊ лайн ба̃ба сне́жная ба́ба.
бабала [бало, бабелира, бабелла] потенц. от бан.
ба̃бала [ба̃ло, ба̃белира, ба̃белла] потенц. от ба̃н1, 2.
ба̃бин, ба̃биниг прил. 1) ба́бий; 2) дет. ба́бушкин.
бага1 [баганан, баганна, багано̃, багане̃, д; мн. баганаш, д] сосна́; баган-хьун сосно́вый лес, бор.
бага2 [баганан, баганна, багано̃, багане̃, й; мн. баганаш, й] рот; бага ле̃ян а) болта́ть; б) руга́ться, произноси́ть бра́нные слова́; в) ворча́ть; бага ма ле̃е̃ а) не болта́й; б) не брани́сь; бага гӀатто̃ а) рази́нуть рот; б) зевну́ть; бага гӀитто̃ а) разева́ть рот; бага а гӀиттош ладийгӀар слу́шать рази́нув рот; б) зева́ть; багара даккха а) вы́тащить, вы́рвать что-л. изо рта у кого-л.; б) перен. вы́рвать (слово); цуьнан багара дош даккха хала ду у него́ тру́дно изо рта сло́во вы́тянуть; багара да̃ла а) вы́пасть изо рта; б) перен. сказа́ть что-л. неча́янно, проговори́ться; бага долла положи́ть в рот что-л.; бага дотта нали́ть в рот чего-л.; бага хи кхарза полоска́ть рот; бага хоа помести́ться во рту, помеща́ться во рту; бага юьззина по́лон рот; ◊ доттагӀчо̃ беллачу динна бага ма хье̃жа посл. пода́ренному дру́гом коню́ в рот не смотри́ (соотв. дарёному коню́ в зу́бы не смо́трят); бага даха стать предме́том людско́й молвы́, при́тчей во язы́цех; бага са а кхаьчна впопыха́х.
бага3 [богу, бегира, бегна] см. дага2.
ба̃га [бо̃гу, бе̃гира, баьгна] см. да̃га.
ба̃габайта понуд. от ба̃го̃.
ба̃габала потенц. от ба̃га.
багаж [багажан, багажана, багажо̃, багаже̃, й; мн. багажаш, й] бага́ж.
багажни прил. бага́жный.
багакховсар масд. стомати́т (чаще у лошади).
багале̃яр масд. 1) болтовня́; 2) брань; 3) ворча́ние, воркотня́.
баганниг1 прил. сосно́вый.
баганниг2 прил. ротово́й.
багарбабала потенц. от багарбан.
багарбан [багарбо, багарбира, багарбина, багарбер] см. дагардан.
багахь нареч. 1) во рту; 2) у́стно; 3) вприку́ску.
ба̃гийна, ба̃гийнарг см. да̃гийна.
багийта [богуьйту, багийтира, багийтина] понуд. от бага3.
ба̃гийта [бо̃гуьйту, ба̃гийтира, ба̃гийтина] понуд. от ба̃га.
ба̃го̃ [ба̃габо, ба̃гийра, ба̃гийна] см. да̃го̃.
бад [бе̃дан, бе̃дана, бе̃до̃, бе̃де̃, й; мн. бе̃даш, й] у́тка; бе̃дан кӀорни утёнок; бе̃дан нӀаьна се́лезень; бе̃дан жижиг утя́тина.
бада [боду, бедира, бедда] см. дада.
бадабайта [бадабойту, бадабайтира, бадабайтина] понуд. от бадо̃.
бадабала [бадало, бадебелира, бадабелла] потенц. от бада.
бадийта [бодуьйту, бадийтира, бадийтина] понуд. от бада.
бадо̃ [бадабо, бадийра, бадийна] см. дадо̃.
бажа [бежан, бежана, бежо̃, беже̃, б] табу́н; ста́до (крупного рогатого скота).
ба̃жа1[ба̃жин, ба̃жина, ба̃жас, ба̃жане̃. в; мн. ба̃жанаш, б] своя́к.
ба̃жа2 [ба̃жин, ба̃жина, ба̃жано̃, ба̃жане̃, й; мн. ба̃жанаш, й] рогу́ля, рогу́лька.
ба̃жа3 [бе̃жа, бе̃жира, баьжна] см. да̃жа.
ба̃жабайта [ба̃жабойту, ба̃жабайтира, ба̃жабайтина] понуд. от ба̃жо̃.
ба̃жабала [ба̃жало, ба̃жабелира, ба̃жабелла] потенц. от ба̃жа3.
ба̃жийта [ба̃жуьйту, ба̃жийтира, ба̃жийтина] понуд. от ба̃жа3.
ба̃жин, ба̃жиниг прил. к ба̃жа1,2.
ба̃жо̃ [ба̃жабо, ба̃жийра, ба̃жийна] см. да̃жо̃.
база1 [базанан, базанна, базано̃, базане̃, д; мн. базанаш, д] ель.
база2 в разн. знач. ба́за; социальни база социа́льная ба́за; туристски база тури́стская ба́за.
ба̃за [бо̃зу, бе̃зира, баьзна] см. да̃за.
ба̃забайта [ба̃забойту, ба̃забайтира, ба̃забайтина] понуд. от ба̃зо̃.
ба̃забала [ба̃зало, ба̃забелира, ба̃забелла] потенц. от ба̃за.
базанан, базанниг прил. ело́вый; базанан хьун е́льник, ело́вый лес.
ба̃зар [ба̃заран, ба̃зарна, ба̃заро̃, ба̃заре̃, й; мн. ба̃зарш, й] база́р, ры́нок.
ба̃заран прил. база́рный, ры́ночный.
ба̃зарни [ба̃зарничун, ба̃зарничунна, ба̃зарничо̃, ба̃зарничуьнга, в; мн. ба̃зарнеш, б] уст. городово́й.
ба̃зарниг см. ба̃заран.
ба̃зархо̃ [ба̃зархо̃чун, ба̃зархо̃чунна, ба̃зархо̃чо̃, ба̃зархо̃чуьнга, в, й; мн. ба̃зархой, б] уст. торго́вец, торго́вка.
ба̃зархойн, ба̃зархойниг прил. к ба̃зархо̃.
ба̃заръа̃чу̃ [ба̃заръа̃чу̃н, ба̃заръа̃чу̃на, ба̃заръа̃чу̃но̃, ба̃заръа̃чу̃га, д; мн. ба̃заръа̃чуш, д] квасцы́.
базбайта понуд. от базбан.
базбала потенц. от базбан.
базбан [базбо, базбира, базбина, базбер] см. даздан.
базбар масд. от базбан.
ба̃зийта [бо̃зуьйту, ба̃зийтира, ба̃зийтина] понуд. от ба̃за.
базис [базисан, базисна, базисо̃, базисе̃, й; мн. базисаш, й] филос. ба́зис.
ба̃зо̃ [ба̃забо, ба̃зийра, ба̃зийна] см. да̃зо̃.
баийта1 [боуьйту, баийтира, баийтина] понуд. от баа.
баийта2 [боуьйту, баийтира, баийтина] понуд. от ба̃н1, 2.
бай1 [бе̃н, бе̃на, бе̃но̃, бе̃га, б; мн. беш, б] 1) луг; лужа́йка; бай тӀехь на лугу́ 2) невспа́ханная земля́, целина́; за́лежные зе́мли, за́лежь.
бай2 мн. от бо̃.
байа [бойу, байъира, байъина) см. дайа.
байбайта понуд. от байбан.
байбала потенц. от байбан.
байбан [байбо, байбира, байбина] см. дайдан.
байбар масд. от байбан.
байка [байкин, байкина, байкано̃, байкане̃, й; мн. байканаш, й] ба́йка.
байкин, байкиниг прил. ба́йковый.
байкогберг, байкогболу прич. быстроно́гий.
байлахьдиснарг прич. осироте́лый.
байлла см. дайлла.
баймакх [баймакхан, баймакхна, баймакхо̃, баймакхе̃, б; мн. баймакхаш, б] нога́ большо́го разме́ра.
баймакхан, баймакхниг прил. к баймакх.
байн1 см. дайн1.
байн2 прил. к бо̃ сиро́тский.
байна, байнарг см. дайна.
байниг см. байн1, 2.
байракх [байракхан, байракхна, байракхо̃, байракхе̃, й; мн. байракхаш, й] зна́мя; флаг; байракхан гӀаж дре́вко фла́га; байракх олла вы́весить флаг; байракх то̃ха водрузи́ть зна́мя; кар-кара луш йолу цӀен байракх переходя́щее кра́сное зна́мя.
байракхан, байракхниг прил. к байракх.
байт [байтан, байтана, байто̃, байте̃, д; мн. байташ, д] стих.
байта [бойту, байтира, байтина] понуд. от бан.
ба̃йта [бо̃йту, ба̃йтира, ба̃йтина] понуд. от ба̃н3.
байтамал-яӀ межд., выражающее досаду, раскаяние, сожаление; байтамал-яӀ, схьаелира иза кхуза! эх, была́ бы она́ здесь!
байтан, байтаниг прил. стихотво́рный.
байто̃гӀи [байто̃гӀин, байто̃гӀина, байто̃гӀино̃, байто̃гӀига, й] уст. лугова́я доли́на (у левого берега реки Сулак).
байъийта [бойуьйту, байъийтира, байъийтина] понуд. от байа.
бак [бакан, бакана, бако̃, баке̃, й; мн. бакаш, й] бак.
баккха [боккху, баьккхира, баьккхина] см. даккха; баккха бехк бо̃цуш безупре́чно; баккха бехк бо̃цуш задани кхо̃чушъян безупре́чно вы́полнить зада́ние.
баккхабала потенц. от баккха.
баккхал [баккхалан, баккхална, баккхало̃, баккхале̃, й; мн. баккхалш, й] бакале́я.
баккхалан, баккхалниг прил. бакале́йный.
баккхалурбо̃цу, баккхалурбо̃цург см. даккхалурдо̃цу.
баккхалхо̃ [баккхалхо̃чун, баккхалхо̃чунна, баккхалхо̃чо̃, баккхалхо̃чуьнга, в, й; мн. баккхалхой, б] уст. бакале́йщик.
баккхий прил. взро́слые, ста́ршие; баккхий нах старики́, стару́хи.
баккхийбе̃бан [баккхийбе̃бо, баккхийбе̃бира, баккхийбе̃бина] см. даккхийде̃дан.
баккхийбе̃н [баккхийбо̃ь, баккхийбийра, баккхийбийна] см. даккхийде̃н.
баккхийнаш см. баккхий.
баккхийра, баккхийраниг см. даккхийра.
баккхийта [боккхуьйту, баккхийтира, баккхийтина] понуд. от баккха.
баккхийчушха нареч. по-старико́вски.
баккъал нареч. на са́мом де́ле, действи́тельно, серьёзно, впра́вду; баккъал бах ахь? ты пра́вду говори́шь?
баккъаш мн. от букъ.
баклажан [баклажанан, баклажанна, баклажано̃, баклажане̃, й; мн. баклажанаш, й] баклажа́н.
баклажанан, баклажанниг прил. баклажа́нный.
бактери [бактерин, бактерина, бактерино̃, бактерига, й; мн. бактереш, й] бакте́рия.
бактериологи [бактериологин, бактериологина, бактериологино̃, бактериологига, й] бактериоло́гия.
бактериологически прил. бактериологи́ческий; бактериологически станци бактериологи́ческая ста́нция.
бакха [бекха, бекхира, бекхна] см. дакха.
бакхабайта понуд. от бакхо̃.
бакхабала потенц. от бакха.
бакхийта [бокхуьйту, бакхийтира, бакхийтина] понуд. от бакха.
бакхо̃ [бакхабо, бакхийра, бакхийна] см. дакхо̃1.
бакъ межд. в са́мом де́ле!, пра́вильно!, так и сле́дует!, так и ну́жно!
бакъабайта понуд. от бакъо̃2.
бакъабала потенц. от бакъо̃2.
бакъабалийта [бакъаболуьйту, бакъабалийтира, бакъабалийтина] см. дакъадалийта.
бакъ-акаци бе́лая ака́ция.
бакъдайта* понуд. от бакъдан.
бакъдан* [бакъдо, бакъдира, бакъдина] 1) оправда́ть; реабилити́ровать; 2) подтверди́ть, призна́ть пра́вильным; засвиде́тельствовать, удостове́рить.
бакъдар* масд. 1) оправда́ние; реабилита́ция; 2) подтвержде́ние; засвиде́тельствование.
бакъдац непра́вда; бакъдац и? не так ли?
бакъдерг* прич. факти́ческий, действи́тельный; и́стинный; бакъдерг аьлча в знач. вводн. сл. открове́нно говоря́, че́стно говоря́.
бакъдолу* см. бакъдерг.
бакъду и́стинно, пра́вда; цхьа бакъду одна́ко, действи́тельно, пра́во; суна, цхьа бакъду, хаац, айс хӀун дийр ду я, пра́во, не зна́ю, что мне де́лать.
бакъе̃ [бакъе̃нан, бакъенна, бакъе̃но̃, бакъе̃не̃, й; мн. бакъе̃наш, й] лицева́я сторона́ (одежды, ткани); лицо́ (наружная, передняя, верхняя сторона предмета).
бакъе̃нан, бакъенниг прил. лицево́й, нару́жный (о стороне материи).
бакъле̃н говори́ть пра́вду.
бакълуьйн, бакълуьйриг прил. правди́вый.
бакъо̃1 [бакъо̃нан, бакъонна, бакъо̃но̃, бакъо̃не̃, й; мн, бакъо̃наш, й] 1) пра́вило; у̃рамехь ле̃ларан бакъо̃наш пра́вила у́личного движе́ния; грамматически бакъо̃наш граммати́ческие пра́вила; 2) пра́во; харжаман бакъо̃ избира́тельное пра́во; бакъо̃ яла разреши́ть, дать пра́во; бакъо̃ яйа лиши́ть пра́ва; бакъо̃ яккха доби́ться пра́ва.
бакъо̃2 [бакъабо, бакъийра, бакъийна, бакъор] см. дакъо̃.
бакъо̃ерг, бакъо̃йолу прич. правомо́чный.
бакъо̃йо̃цу, бакъо̃йо̃цург прич. беспра́вный, беззако́нный; неправомо́чный.
бакъо̃нан, бакъонниг прил. правово́й.
бакъо̃цахилар масд. беспра́вие, беззако́ние.
бакъхила 1) быть правди́вым; 2) оказа́ться пра́вильным.
бакъхьа̃ра, бакъхьарниг прил. 1) пра́вильный, ве́рный; 2) воспи́танный, вы́держанный, хоро́шего поведе́ния; бакъхьа̃ра кӀант воспи́танный ю́ноша.
бал [бо̃лан, бо̃лана, бо̃ло̃, бо̃ле̃, б; мн. баьлнаш, д] 1) кон (в игре); 2) карт. взя́тка; бал баккха а) сыгра́ть па́ртию (в игре); б) взять взя́тку (в карточной игре); бал та̃н везти́ кому-л. в чём-л.; хьалха бал тайначунна га̃занан маӀа яхна погов. тот, кому́ повезло́ в нача́ле (игры), наткну́лся на ко́зий рог (т. е. хорошее начало привело к плохому концу, к поражению).
бала1 [ла, белира, белла, лер или лийр бу] см. дала1.
бала2 [ло, белира, белла, лур] см. дала2.
ба̃ла1 [ба̃ланан, ба̃ланна, балано̃, ба̃лане̃, б; мн. ба̃ланаш, б] 1) го́ре, беда́, невзго́да; ба̃лех хьалхаваккха вы́ручить из беды́; ба̃ла балхо̃ изли́ть го́ре; 2) му́ка, страда́ние; ба̃ла хье̃га испы́тывать му́ки, страда́ть; ◊ ба̃ла бахьа довле́ть, тяготе́ть над кем-чем-либо; ба̃ла кха̃ча а) забо́титься о ком-чем-л.; б) интересова́ться кем-чем-л.; в) каса́ться кого-чего-л.; хьа̃н ба̃ла бац иза э́то тебя́ не каса́ется, э́то не твоё де́ло.
ба̃ла2 [бо̃лу, бе̃лира, баьлла, баьр или бер бу] см. да̃ла.
ба̃лабайта понуд. от ба̃ло̃.
балабала потенц. от бала1,2.
ба̃лабала потенц. от ба̃ла2.
баланс [балансан, балансана, балансо̃, балансе̃, й; мн. балансаш, й] фин. бала́нс; шеран баланс годово́й бала́нс; баланс хӀотто̃ сбаланси́ровать, соста́вить бала́нс.
ба̃лахье̃гар масд. страда́ние, муче́ние.
балба [балбанан, балбанна, балбано̃, балбане̃, й; мн. балбанаш, й] уст. като́к для молотьбы́.
балг [балган, балгана, балго̃, балге̃, д; мн. балгаш, д] земляна́я гру́ша, топинамбу́р.
балда [балдин, балдина, балдо̃, балде̃, д; мн. балдаш д] губа́; лакхара балда ве́рхняя губа́.
балдин, балдиниг прил. губно́й; балдин аьзнаш грам. губны́е зву́ки.
балерина [балеринин, балеринина, балерино̃, балерине̃, й; мн. балеринаш, б] балери́на.
балет [балетан, балетана, балето̃, балете̃, й; мн. балеташ, й] бале́т.
балетни прил. бале́тный.
балийта [болуьйту, балийтира, балийтина] понуд. от бала1,2.
ба̃лийта [бо̃луьйту, ба̃лийтира, ба̃лийтина] понуд. от ба̃ла2.
балкон [балко̃нан, балконна, балко̃но̃, балко̃не̃, й; мн, балко̃наш, й] балко́н.
балкхаро̃ [балкхаро̃чун, балкхаро̃чунна, балкхаро̃чо̃ балкхаро̃чуьнга, в, й; мн. балкхарой, б] балка́р, балка́рка.
балкхаройн, балкхаройниг прил. балка́рский; балкхаройн мотт балка́рский язы́к.
балл1 [боллан, боллана, болло̃, болле̃, й; мн. баьллаш, й] ви́шня (плод и дерево); боллан дечиг вишнёвая древеси́на; баьллийн беш вишнёвый сад, ви́шенник; боллан чкъор ве́рхний слой коры́ вишнёвого де́рева; боллан кевстиг луб вишнёвого де́рева.
балл2 [боллан, боллана, болло̃, болле̃, д; мн. баьллаш, д] скрепи́тельное кольцо́ (винтовки).
балла [боллу, баьллира, баьллина] см. далла2.
баллабайта понуд. от балло̃.
баллабала потенц. от балла.
баллада [балладин, балладина, балладо̃, балладе̃, й; мн. балладаш, й] балла́да.
баллалц см. даллалц1,2.
балласт [балластан, балластана, балласто̃, балласте̃, й; мн. балласташ, й] балла́ст.
баллийта [боллуьйту, баллийтира, баллийтина] понуд. от балла.
баллистически прил. баллисти́ческий; баллистически ракета баллисти́ческая раке́та.
балло̃ [баллабо, баллийра, баллийна] см. далло̃.
баллон [баллонан, баллонна, баллоно̃, баллоне̃, й; мн. баллонаш, й] балло́н.
ба̃ло̃ [ба̃лабо, ба̃лийра, ба̃лийна] см. да̃ло̃.
ба̃лоз [ба̃ло̃зан, ба̃лозна, ба̃ло̃зо̃, ба̃ло̃зе̃, б; мн. ба̃ло̃заш, б] воск; ба̃лоз хьакха навощи́ть, натере́ть во́ском.
ба̃ло̃зан, ба̃лозниг прил. восково́й.
балха нареч. на рабо́ту; балха xIoттa поступи́ть на рабо́ту.
балхабайта понуд. от балхо̃.
балхо̃ [балхабо, балхийра, балхийна] см. далхо̃.
бамба [бамбин, бамбина, бамбано̃, бамбане̃, б; мн. бамбанаш, б] 1) хло́пок; бамба чуберзо̃ убра́ть хло́пок; 2) ва́та.
бамбале̃лор масд. хлопково́дство.
бамбале̃лорхо̃ хлопково́д, хлопкоро́б.
бамбин, бамбиниг прил. 1) хло́пковый; 2) ва́тный; бамбин юpгӀa ва́тное одея́ло.
бан [бо, бира, бина, бер или бийр бу] см. дан.
ба̃н1 [бо̃гӀу, беара, беана] см. да̃н1.
ба̃н2 [бахьа, беара, беана] см. да̃н2.
ба̃н3 [бов, байра, байна, бовр бу] см. дан3.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|