Сенат депутаты Андрей Лукин Қырғызстанмен шекаралас Жамбыл облысындағы "Чалдовар" шекара бекетінде  бақылау тиісті деңгейде жүргізілмейтінін айтты. Жағдайға алаңдаушылық білдірген сенатор тыйым салынған тауарларды тасымалдау қаупі бар екенін де мәлімдеді. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды. 

Фото: ашық дереккөз

Депутат Лукин Жамбыл облысы Қырғыз Республикасымен шекаралас және мемлекеттік шекарада шекаралық бақылауды сақтау өзекті мәселелердің бірі екенін айтты.

Оның айтуынша, шекараның 76 осал учаскелерінде инженерлік құрылыстар жөнделіп, 275 бейнебақылау камералары орнатылды, 500 шақырым қоршаулар нығайтылған. 

Алайда мұнда сыбайлас жемқорлық фактілері бар және сот үкімімен мемлекеттік кірістер, шекара қызметі, ветеринария қызметкерлері кінәлі деп танылған. Өткізу бекеттерінде кәсіпкерлер мен азаматтардан ақша бопсалаған қылмыстық топтың жолы кесілді. 2024 жылы арнайы іс-шаралар негізінде 10 адамнан тұратын қылмыстық топ ұсталды, оның ішінде үш жетекшісі бар. 

"Дегенмен, бұл салада шешілмеген мәселелер бар. Мысалы, 2015 жылдан бері Меркен ауданына қарасты "Чалдовар" шекара бекетінде жүк тасымалдауға тиісті бақылау жүргізілмеген. Бұл бекетте контрабандалық және тыйым салынған заттарды анықтаумен тек шекара қызметі айналысады және кинологтардың визуалды тексеруі 15-20 минутқа ғана созылады. Бекетте шикізатты зертханаларда зерттеуге мүмкіндік жоқ, соның салдарынан тыйым салынған жүктерді заңды тауарлар түрінде тасымалдау қаупі жоғары", — деді ол.

Сенатор атап өткендей, жүк айналымының көлеміне қарамастан, 2023 жылдың тоғыз айында бір миллиард теңгеге жуық контрабанданың бір ғана фактісі анықталған. Сонымен қатар, соңғы үш жылда Чалдовар арқылы Қырғызстанға 190 мың тонна жүк әкелінсе, 3,5 миллион тонна жүк экспортталған.

"Бұл елдің экономикалық қауіпсіздігіне кері әсерін тигізуде. Ал тиісті бақылаудың жоқтығы Қырғызстанмен шекаралас аймақтарды қылмыстық жауапкершілікке тартып, заңсыз жүк тасымалдаумен айналысатын маргиналды топтардың пайда болуына әкеліп соқтырады. Маргинализация да көші-қонға ықпал етеді", — деді сенатор.

Депутат Чалдовардағы бақылауды реттейтін және күшейтетін құқықтық акт қабылдау қажеттігін айтты. Атап айтқанда, арнайы бақылау пунктін ашу, автокөліктерді тексеру жылдамдығы мен сапасын арттыратын әдістерді енгізу, кептелістерді болдырмау үшін бөлек "тұйық жолды" анықтау.


Автор: Даулет Байгонусов

Даулет — природовед и путешественник. Его увлечение природой Казахстана и исследования вносят неповторимый вклад в наше издание.