Жас баланы өлтіргені немесе педофилия үшін өмір бойы бас бостандығынан айыру жазасы беріледі. Депутат Жұлдыз Сүлейменова әйелдердің құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған жаңа заңда зорлық-зомбылық, ұрып соғуға жаза күшейтілетінін айтты. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды. 

Illustration: Mostphotos

Кәмелетке толмаған не дәрменсіз күйдегі адамды азаптау, денсаулығына ауыр және орташа зиян келтіргені үшін жазаның "бас бостандығын шектеу" балама түрі алынып тасталып, тек бас бостандығынан айыру жазасы ғана қолданылады. 

“Балалардың құқығын қорғау саласында 2 жаңа норма қарастырылды. Жаңа редакцияда педофилия үшін өмір бойына бас бостандығынан айыру қарастырылды. Кәмелетке толмаған баланы өлтіргені үшін өмір бойына бас бостандығынан айырылады. Азаптауға байланысты жаңа норма жаңа құрамда қарастырылды, жаңа редакцияда азаптау үшін 600 сағатқа дейін қоғамдық жұмысқа жегу не 3 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылды”,- деді депутат. 

Сондай-ақ денсаулыққа жеңіл зиян келтіргені үшін 200 АЕК дейін айыппұл түріндегі жаза не 200 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тарту немесе 50 тәулікке дейін қамауға алынады. 

"Зорлық-зомбылыққа, басқа да қатыгездікке немесе адамның қадір-қасиетін қорлауға жол бермеу мақсатында бірқатар нормалар қарастырылған. Егер 2017 жылдан бастап, Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінде болған 73-1 Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіргені үшін, 73-2 бабы ұрып-соққаны үшін баптар Әкімшілік құқық бұзушылық Кодексінен алынып, сәйкесінше, Қылмыстық Кодекске 108-1 бабы: Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру, 109-1 бабы: Ұру жаңа баптары криминализацияланып, енгізіліп отыр", — деді Жұлдыз Сүлейменова.

Депутат атағандай, ұрып-соққаны үшін 80 АЕК-ке дейін айыппұл не 80 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тарту немесе 25 тәулікке дейін қамауға алу. Екіншіден, кәмелетке толмаған не дәрменсіз күйдегі адамды азаптау, денсаулығына ауыр және орташа зиян келтіргені үшін жазаның "бас бостандығын шектеу" балама түрі алынып тасталып, тек бас бостандығынан айырылады.

Депутат ондай әрекеттер жайлы айтты:

  • екі немесе одан да көп адамға жасалса;
  • осы адамның қызметтік немесе кәсіптік немесе қоғамдық борышты орындауына байланысты адамға немесе оның жақындарына;
  • кінәліге көрінеу, дәрменсіз күйдегі не кінәліге материалдық немесе өзге де тәуелділіктегі адамға;
  • адамдар тобымен алдын ала сөз байласу арқылы;
  • бұзақылық ниетпен;
  • әлеуметтік, ұлттық, нәсілдік, діни өшпенділік немесе араздық негізінде;
  • бірнеше рет;
  • көрінеу кәмелетке толмаған адамға қатысты – 1 жүзден 2 жүз АЕК ¬ке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не 1 жүзден 2 жүз сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не 30-дан 50 тәулікке дейінгі мерзімге қамауға алуға жазаланады.

"Заң жобаларының бірнеше маңызды аспектілеріне тоқталар болсақ, осы жерде бір мәселеге баршаңыздың назарларыңызды аударғым келеді, бұл баптар тек әйел немесе бала құқығын қорғаумен қатар, барлық құқығы бұзылған, денсаулықтарына қасақана жеңіл зиян келтірілген және ұрып-соғуға тап болған барлық азаматтардың құқығын қорғауға бағытталады. Негізгі мақсат – құқық бұзушылықтар болмауы үшін, азаматтардың жауапкершілігін күшейту. Жаңа редакцияда денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіргені үшін 3 жылдан 8 жылға дейін бас бостандығынан айыру қарастырылды. Сонымен қатар, жаңа редакцияда денсаулыққа қасақана орташа зиян келтіргені үшін 2 жылға дейін бас бостандығынан айыру қарастырылды", — деді Сүлейменова.

Кәмелетке толмағандарға қатысты немесе отбасында әкімшілік, қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамдардың мінез-құлқына ерекше талаптар қолданылады. Атап айтқанда, сот шешімі бойынша олардан медициналық ұйымдардан психологиялық көмек талап етілуі мүмкін. Сондай-ақ зорлық-зомбылық деректерін уақытылы анықтау үшін уәкілетті органдардың бұқаралық ақпарат құралдарындағы хабарламаларға ден қою мүмкіндігі қарастырылған.

Бұған дейін тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін қылмыстық жауапкершілікке тарту: Бас прокуратура қарсы шыққанын жазған болатынбыз.


Автор: Гульжан Оразбаева

Гульжан — исследовательница жизни и достижений знаменитых личностей Казахстана. Ее статьи позволяют читателям взглянуть на страну через призму вкладов ее ярких представителей.