Мәжіліс депутаты Магеррам Магеррамов Қазақстандағы телефон және интернет-алаяқтық зардап шеккендердің саны мен мүліктік залал мөлшері күн сайын артып бара жатқанын айтты. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды. 

Фото: кадрдан скрин

Finprom мәліметтері бойынша, тек 2022 жылы алаяқтар Қазақстан тұрғындарына 95,8 млрд теңге шығын келтірді.  

“Бұл 2021 жылмен салыстырғанда 88,3%-ға артық, қылмыстардың жартысына жуығы интернет-кеңістікте жасалып жатыр. Қылмыстық істердің осы санатын ашудың төмен деңгейіне байланысты жәбірленушілердің тек 2,5% — ы материалдық залалды өтейді. Киберқылмыстарды шетелден келген қуатты кәсіби халықаралық ОПГ жасайды деп болжауға негіз бар”,- деді ол. 

Қазақстандықтардың өз құрбандарының дербес және банктік деректерін иеленетін, олардың жұмыс орны мен туыстық байланыстары туралы хабардар етілген телефон алаяқтарынан күдікті қоңыраулар түсіп жатқанын айтты. Тек 2023 жылы ІІМ мәліметтері бойынша 43 миллионнан астам адам бұғатталды. 

“Кибер алаяқтық құралдарының бірі сонымен қатар алаяқтарға төлем жүйелерінің иелерінің өздері "жалға алу" деп аталатын заңсыз берілетін үшінші тұлғалардың — ЖК төлем жүйелерін пайдалану. Алаяқтар ЖК атынан әрекет ете отырып, іс жүзінде ешқандай қызмет көрсетпей, өз құрбандарына төлем шоттарын қояды, кейіннен ЖК-нің төлем жүйелері мен банктік шоттарына қол жеткізе отырып, алынған қаражатты ұрлайды. Көптеген қазақстандықтар өздерінің жеке кәсіпкерлері мен телефон нөмірлерін пассивті табыс көзі ретінде "жалға" беруі қате”,- деді ол. 

Осылайша алаяқтық схемаларға қатысады. Бұл фактілер Қазақстан азаматтарының қазақстандықтарды өздерінің қылмыстық схемаларына тартатын алаяқтардың ең қуатты және толық кибершабуылында екенін көрсетеді. Осыған байланысты Үкімет пен құқық қорғау органдарының киберқылмыстармен күресінің шаралары енді жеткіліксіз екеніне сенімдіміз, бұл қылмыс статистикасымен расталып отыр. Киберқылмыстардың алдын алу жөніндегі пәрменді тетіктердің болмауына байланысты бүгінгі күні құқық қорғау органдары мен сот жүйесіне орасан зор жүктеме орын алып жатыр”,- деді ол. 

Ол депутаттар қазақстандықтардың мүдделерін қорғау үшін айқын шаралардың ұсыныстарын дайындап жатыр. 

“Екінші деңгейдегі банктерге және ұялы операторларға олардың инфрақұрылымы арқылы жасалған алаяқтық схемалар үшін зардап шеккендерге келтірілген залалды өтеу түрінде жауапкершілік жүктелсін. Заң жобасындағы мұндай жауапкершілік өсіп келе жатқан кибер алаяқтыққа қарсы тұру үшін қаржы және телекоммуникациялық компаниялардың қуатты технологиялық ресурстарын қосуға мүмкіндік береді”,- деді ол. 

Сонымен бірге депутат ішкі істер министрлігі 2023 жылдың қазан айында азаматтарды несиелендіру мәселелері бойынша парламенттік тыңдауларда берген уәдесін орындап, жедел шаралар қабылдауы және алаяқтардың интернет-алаяқтық нәтижесінде алданған қазақстандықтардың ақшасын ұрлаған дропперлерді қылмыстық жауапкершілікке тарту мәселелерін дереу реттеуі қажет екенін айтты.

Педофилдер мен террористерге Қазақстанға кіруге тыйым салынады.


Автор: Гульжан Оразбаева

Гульжан — исследовательница жизни и достижений знаменитых личностей Казахстана. Ее статьи позволяют читателям взглянуть на страну через призму вкладов ее ярких представителей.